Termin warsztatów: 23-28 lipca (wtorek-niedziela)
Warsztaty zostały zorganizowane wspólnie przez społeczne Muzeum Osiedli Mieszkaniowych w Lublinie, Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej oraz Fundację Rozwoju Politechniki Lubelskiej. Efektem warsztatów ma być stworzona przez ich uczestników gra, układanka, lub inny interaktywny element ekspozycji Muzeum Osiedli Mieszkaniowych w Lublinie www.mom-lublin.pl .
Uczestnicy warsztatów zostali wybrani na podstawie napisanych przez nich esejów na temat: “Na ile zmieniająca się rzeczywistość wpływa na adekwatność rozwiązań i wartości zaproponowanych wcześniej przez architektów?”
Temat warsztatów to lubelskie osiedle Tatary, posiadane przez nie wartości i jego relacja do innych wyżej cenionych osiedli Lubelszczyzny. Chcemy także przyglądnąć się postrzeganiu osiedla z różnych punktów widzenia. Mają w tym pomóc towarzyszące warsztatom wykłady architekt Natalii Przesmyckiej z Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej http://wbia.pollub.pl/ mającej doświadczenie udziału w kształtowaniu skwerów na terenie osiedla Tatary, architekta Marcina Semeniuka, badacza Muzeum Osiedli Mieszkaniowych i autora bloga Modernizm w Lublinie http://modernizmwlublinie.blogspot.com/ , Dariusza Habdasa – specjalisty od wyceny skutków finansowych planów miejscowych pracującego https://lublin.eu/lublin/przestrzen-miejska/planowanie-przestrzenne/wydzial-planowania/ w Lubelskiej Pracowni Urbanistycznej działającej w ramach Wydziału Planowania Urzędu Miasta Lublin , oraz Łukasza Węcławskiego – architekta, dyrektora ds. przygotowania inwestycji w firmie deweloperskiej Cordia https://cordiapolska.pl/.
Forma i treść eksponatu będą wspólnym dziełem uczestników warsztatów i powstaną w oparciu o prowadzone podczas warsztatów studia, obserwacje i refleksje, a także materiały Muzeum Osiedli Mieszkaniowych i materiały udostępnione przez architektów Natalię Przesmycką i Marcina Semeniuka.
Stworzony podczas warsztatów element ekspozycji będzie początkiem rozszerzenia ekspozycji muzeum o tematykę wykraczającą poza prezentowany w nim obecnie zespół osiedli Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, które (na czele z osiedlem Słowackiego autorstwa zespołu architektów pod kierunkiem Zofii i Oskara Hansenów) mają zarówno w Lublinie jak i poza nim szerokie grono zwolenników.
Wizje jakiej przyszłości realizowały osiedla projektowane w drugiej połowie XX wieku ? Ich trwałość pierwotnie była obliczona na 50 lat, czy mamy pomysły na ich zachowanie i dostosowanie do współczesnych potrzeb? Jakie prezentują wartości, które mogą czerpać z nich współcześni projektanci? Czy należy wprowadzać zmiany w przestrzeń tych osiedli, a jeżeli tak to jakie? Czy należy te osiedla traktować jako pomniki architektury wymagające bezwzględnej ochrony, czy też jako fragmenty miasta mogące podlegać przekształceniom? Czy można pogodzić zachowanie tego co wartościowe w przestrzeni tych osiedli z wprowadzaniem na ich teren nowych obiektów wznoszonych przez różnego rodzaju inwestorów? W jakim stopniu architektura mieszkaniowa Lubelszczyzny drugiej połowy XX wieku jest rozpoznana jako wartościowa?
Wykład: “Doświadczenia z projektowania z i dla mieszkańców lubelskiego osiedla Tatary na tle wstępnych założeń osiedla” – Natalia Przesmycka – architekt (Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej) mająca w swoim dorobku projekty dla osiedla Tatary – zarówno wykonywane w ramach własnej działalności jak i wykonywane wspólnie ze studentami
miejsce wykładu: Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej ul. Nadbystrzycka 40 – sala 235 nowe skrzydło II piętro
Wykład: “Osiedla mieszkaniowe sprzed 1989 roku –czynniki atrakcyjności dla firmy deweloperskiej”; Łukasz Węcławski – architekt, dyrektor ds. przygotowania inwestycji w firmie deweloperskiej Cordia
miejsce wykładu: Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej ul. Nadbystrzycka 40 – sala 235 nowe skrzydło II piętro
Wykład: „Osiedla Lublina II połowy XX wieku” – Michał Dmitruk – architekt (Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej)
miejsce wykładu: Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej ul. Nadbystrzycka 40 – sala 235 nowe skrzydło II piętro
Wykład: “Osiedla sprzed 1989 roku z punktu widzenia ekonomii miasta” Dariusz Habdas – inżynier budowlany, specjalista od wyceny skutków finansowych Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego – Lubelska Pracownia Urbanistyczna – Wydział Planowania Urzędu Miasta Lublin
miejsce wykładu: Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej ul. Nadbystrzycka 40 – sala 235 nowe skrzydło II piętro
Wykład: “Projektowanie gier typu serious games” Martyna Bakun (kulturoznawczyni z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, specjalistka od projektowania gier)
miejsce wykładu: Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej ul. Nadbystrzycka 40 – sala 235 nowe skrzydło II piętro
w Muzeum Osiedli Mieszkaniowych w Lublinie odbędzie się publiczna prezentacja efektów warsztatów, oraz testowanie powstałej podczas warsztatów gry, układanki lub innego eksponatu
Miejsce: Muzeum Osiedli Mieszkaniowych ul. Wileńska 21, pawilon na górnym poziomie zespołu pawilonów – wejście przez sklep fryzjerski vis a vis Baru Chochlik. W razie problemu z trafieniem pytać sprzedawców na targowisku o Bar Chochlik.
12:45 Początek warsztatów w Muzeum Osiedli Mieszkaniowych w Lublinie – ul. Wileńska 21, pawilon na górnym poziomie zespołu pawilonów – wejście przez sklep fryzjerski vis a vis Baru Chochlik. W razie problemu z trafieniem pytać sprzedawców na targowisku o Bar Chochlik
Dojazd komunikacją miejską do przystanku Zana Leclerc
– z dworca kolejowego Lublin: trolejbusami linii 154 (kierunek Węglin) http://mpk.lublin.pl/?przy=3421&lin=154 i 161 (kierunek Os. Poręba) http://mpk.lublin.pl/?przy=3421&lin=161, czas jazdy ok. 35 minut
– z Placu Bychawskiego (dojście z dworca kolejowego Lublin około 300 metrów ulicą 1 maja) są częściej kursujące trolejbusy 155 (kierunek Zana ZUS) http://mpk.lublin.pl/?przy=3702&lin=155 i 159 (kierunek Os. Poręba) http://mpk.lublin.pl/?przy=3702&lin=159 oraz autobusy 14 (kierunek Węglinek) http://mpk.lublin.pl/?przy=3702&lin=014 , czas jazdy około 35 minut
Dojazd z głównego dworca autobusowego w Lublinie: autobusami linii 10 (kierunek Węglin Centrum Handlowe) http://mpk.lublin.pl/?przy=1902&lin=010 57 (kierunek Os. Poręba) http://mpk.lublin.pl/?przy=1902&lin=057 czas jazdy około 35 minut
12:45-14:15 zapoznanie z ideą i aktualną ekspozycją muzeum prezentującą osiedla Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i ich wartości
14:15-16:45 spacer po osiedlach Mickiewicza (architekt Feliks Haczewski z zespołem) i Słowackiego (architekci Zofia i Oskar Hansenowie z zespołem. Prowadzenie spaceru: Euzebiusz Maj (historyk sztuki, konserwator zabytków, architekt krajobrazu, wieloletni mieszkaniec Os. Słowackiego, Paulina Paga (antropolożka, współtwórczyni i kuratorka Muzeum Osiedli Mieszkaniowych w Lublinie), Hubert Trammer (architekt, nauczyciel na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej. W trakcie spaceru ok. godz. 14:45 obiad, zaś pod koniec spaceru zapoznanie się w grupie
16:45-18:00 przejazd autobusem na Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej z odwiedzeniem po drodze wąwozu przebiegającego między południowymi osiedlami LSM
18:00-19:15 wykład “Doświadczenia z projektowania z i dla mieszkańców lubelskiego osiedla Tatary na tle wstępnych założeń osiedla” – Natalia Przesmycka – architekt (Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej) mająca w swoim dorobku projekty dla osiedla Tatary – zarówno wykonywane w ramach własnej działalności jak i wykonywane wspólnie ze studentami
miejsce wykładu: Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej – sala 235 nowe skrzydło 19:15-21:30 – przejazd trolejbusem na osiedle Tatary, spacer po osiedlu – prowadzenie Katarzyna Zabratańska (specjalistka ds. PR i społecznej odpowiedzialności biznesu, , przewodniczka, wieloletnia mieszkanka osiedla Tatary) poznanie niesamowitej wieczornej atmosfery osiedla, refleksje na temat osiedla,
8:45 zbiórka na parkingu przy stołówce Politechniki Lubelskiej (niedaleko budynku Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej)
9:00-10:30 przejazd autokarem do Zamościa
10:30-12:30 – zwiedzanie Osiedla Jana Zamoyskiego (architekt Bohdan Jezierski z zespołem) powstałego w ramach rządowego programu PR-5– oprowadza Edward Typiak (kierownik budowy osiedla, inspektor w spółdzielni mieszkaniowej im. Jana Zamoyskiego w Zamościu
13:30-15:00 powrót autokarem do Lublina
15:00-18:00 działania warsztatowe w osiedlu Tatary. ok. godz. 15:30 obiad na osiedlu Tatary
19:00-20:30 – Wykład: “Osiedla mieszkaniowe sprzed 1989 roku –czynniki atrakcyjności dla firmy deweloperskiej”; Łukasz Węcławski – architekt, dyrektor ds. przygotowania inwestycji w firmie deweloperskiej Cordia
miejsce wykładu: Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej – sala 235 nowe skrzydło
10:00-12:00 praca warsztatowa na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej
12:00-12:45 wykład „Osiedla Lublina II połowy XX wieku” – Michał Dmitruk – architekt (Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej)
13:00-13:45 wykład “Osiedla sprzed 1989 roku z punktu widzenia ekonomii miasta” Dariusz Habdas – inżynier budowlany, specjalista od wyceny skutków finansowych Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego – Lubelska Pracownia Urbanistyczna – Wydział Planowania Urzędu Miasta Lublin
14:00-14:45 obiad na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej
15:00-15:45 wykład “Projektowanie gier typu serious games” Martyna Bakun (kulturoznawczyni z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, specjalistka od projektowania gier)
16.00-17.30 spotkanie z architektem i badaczem architektury Marcinem Semeniukiem, autorem bloga “Modernizm w Lublinie”, współtwórcą i kuratorem Muzeum Osiedli Mieszkaniowych, który prowadzi badania dotyczące lubelskich osiedli (w tym osiedla Tatary), których wyniki będą mogły zostać wykorzystane do celów warsztatów
17:30-21:00 praca warsztatowa na Wydziale Budownictwa i Architektury i/lub w terenie
10:00-14:00 praca warsztatowa
14:00-14:45 obiad na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej
15:00-20:00 praca warsztatowa
sobota 27 lipca 2019
10:00-14:00 praca warsztatowa
14:00-14:45 obiad na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej
15:00-21:00 praca warsztatowa
niedziela 28 lipca 2019
11:00-14:00 publiczna prezentacja efektów warsztatów, testowanie powstałej podczas warsztatów gry, układanki lub innego eksponatu
Miejsce: Muzeum Osiedli Mieszkaniowych ul. Wileńska 21
Tematem warsztatów będą poszczególne osiedla dzielnicy Tatary. Jej układ urbanistyczny został zrealizowany według modelowych założeń. Wśród jego twórców byli uznani architekci Helena i Szymon Syrkusowie oraz Stanisław Fijałkowski. A jednak Tatary cieszą się w Lublinie raczej złą sławą. W odróżnieniu od lubelskiego Osiedla Słowackiego autorstwa zespołu kierowanego przez Zofię i Oskara Hansenów, znane są wyłącznie wśród Lublinian.
Postrzeganie osiedla oddaje krążący niegdyś po Lublinie wierszyk:
„Kto partii służy, mieszka na Luksemburg Róży.
Kto ma forsę i ziemię, mieszka na LSM-ie
A ty, ludu szary, won na Tatary"
Osiedla na Tatarach, w odróżnieniu od osiedli LSM (Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej), są wyizolowane z tkanki miejskiej przez otaczające je tereny przemysłowe, magazynowe, ruchliwe ulice i kolej. Leżą też w innym krajobrazie niż osiedla LSM, usytuowane na wzgórzach pomiędzy wąwozami. Za to w sąsiedztwie przepływa rzeka Bystrzyca.
Dzielnica Tatary powstawała etapami od lat pięćdziesiątych do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Stąd też odzwierciedla różne etapy rozwoju polskiej architektury osiedlowej. Fragmenty o różnych formach architektonicznych tworzą zaskakująco spójny układ urbanistyczny.
Punkt odniesienia w naszej pracy będą stanowiły m/in. Os. A. Mickiewicza (LSM) Os. J.Słowackiego (zaprojektowane przez Zofię i Oskara Hansenów w myśl teorii Formy Otwartej), Os. Mickiewicza – stanowiące mariaż idei humanizujących modernistów i etosu spółdzielczego z okresu międzywojnia, którego układ urbanistyczny został wpisany do gminnej ewidencji zabytków, a także zdobył tytuł nagrody Lenina. W końcu Os. Zamojskiego w Zamościu, zaprojektowane przez zespół Bogdana Jezierskiego i wybudowane w latach 80. XX wieku w ramach eksperymentalnego programu badawczo-rozwojowego PR5, zrealizowane jako jedyne z osiedli zaprojektowanych w ramach programu. .
Poznanie wartości modelowych osiedli pomoże nam w refleksji nad wartością osiedla uznawanego za typowe, a które być może jest innowacyjnym osiedlem, które nie zostało szeroko docenione.
architekci Hubert Trammer (Politechnika Lubelska) i Michał Fronk (Muzeum Osiedli Mieszkaniowych) , Marcin Semeniuk (autor bloga Modernizm w Lublinie oraz kurator kolekcji Muzeum Osiedli Mieszkaniowych, antropolożka kultury – Paulina Paga (inicjatorka i kuratorka Muzeum Osiedli Mieszkaniowych) oraz specjalistka od projektowania gier – Martyna Bakun.
Wspólnie opracowana całość będzie prezentowana podczas konferencji w Berlinie w ramach inicjatywy „Open Form neu Denken” realizowanej przez Zentrum fur Kunst und Urbanistik/ Centrum Sztuki i Urbanistyki w koalicji z Initiative Haus der Statistik.
Informacje o naszych warsztatach:LATO W MOM
Kontakt w razie pytań: p.paga@mom-lublin.pl, 607 094 104